🎧 (૧) આનંદલહરી-રાવણહથ્થો
♦ ગજની મદદથી વાગતું આ વાદ્ય રાવણે ઉત્પન્ન કર્યું હતું એમ કહેવાય છે.
♦તે વગાડવું કઠણ છે.
🎧(૨) ડમરું
♦ વિતત જાતના વાદ્યોમાં આદિવાદ્ય ડમરુ છે.
♦તેના ઉત્પાદક મહાદેવજી છે.
♦મૃદંગના બોલો પ્રથમ તેમણે ડમરુમાં વગાડેલ. ડમરુમાં તેમણે સવા લાખ મહોરા ઉત્પન્ન કરેલા.
🎧(૩) મૃદંગ-પખવાજ
♦ડમરુ ઉપરથી આ વાદ્ય ગણપતિએ બનાવ્યું છે.
♦તેનો આકાર લંબગોળ છે.
♦આ વાદ્ય વગાડવું ઘણું જ મુશ્કેલ છે. સાહીવાળો ભાગ તે માદા અને સાહી વગરનો ભાગ તે નર. આ પ્રમાણે તેના બે ભાગોનાં નામ છે.
🎧(૪) ડફ
♦લાકડાની પટી લગભગ સાત ઇંચ પહોળી ગોળ વાળી તેના ઉપર ચામડું મઢવામાં આવે છે.
♦જમણા હાથનાં આંગળાં તથા હથેળીથી આ વાદ્ય વાગે છે.
♦મુસલમાનો ઘણાખરા ધાર્મિક પ્રસંગે અને મારવાડી લોકો હોળીના પ્રસંગે આનો વિશેષ ઉપયોગ કરે છે.
🎧(૫)મૈવ્હપુંગી-મોરલી
♦ મદારી લોકો આ વાદ્ય વગાડી સાપને તેના અવાજથી મસ્ત કરે છે
🎧(૬) શરણાઈ
♦લાકડાની ભૂંગળીમાં સાત છિદ્રો પાડી આગળના ભાગ ઉપર વાંસની પડજીભ બનાવી આ વાદ્ય વગાડાય છે. નાની શરણાઈને સુંદરી કહે છે.
🎧(૭) નસતરંગ
♦આ વાદ્યની રચના શંખ ઉપરથી થયેલ છે.
♦ગળા ઉપર બે ધાતુની ભૂંગળીઓ રાખી ધોરીનસ ઉપર મૂકી દિલની અંદર ગાવાથી આ વાદ્ય ઘણી જ મહેનતે વાગે છે.
🎧 (૮) બાંસતરંગ
♦લાકડાની ચીપો સ્વર પ્રમાણે કાપી લાકડાની મદદથી વાગે છે.
